De wet van Hardy Weinberg | Het Hardy-Weinberg-evenwicht

Het Hardy-Weinberg-evenwicht is de verhouding waarin allelen en genotypen in een populatie voor zouden komen als die populatie ‘perfect’ zou zijn. Dat wil zeggen:

  • als er geen mutaties zijn;
  • individuen willekeurig paren vormen;
  • geen van de allelen een selectievoordeel heeft;
  • er geen uitwisseling is met andere populaties (geen migratie);
  • de generaties niet overlappen;
  • en de populatie oneindig groot is.

Bij het Hardy-Weinberg-evenwicht blijft de verhouding tussen voorkomen van allelen in een populatie gelijk van generatie op generatie; er vindt dan geen evolutie plaats. Je kunt dan uit de verhouding tussen fenotypen de verhouding tussen genotypen en allelen berekenen.

Het Hardy-Weinberg-evenwicht is een theoretische verhouding die in de natuur niet (precies) voorkomt. Je kunt het voorkomen van allelen in natuurlijke populaties vergelijken met het Hardy-Weinberg-evenwicht om de invloed van verstorende factoren te berekenen.

De wet van Hardy Weinberg

De wet die rond 1908 door de Engelse wiskundige G.H. Hardy en de Duitse natuurkundige W. Weinberg werd opgesteld, is als volgt in een formule samen te vatten.

P² + 2pq + q²= 1

Waarbij:
p (dominant allel)
q (recessief allel)

De formule vat min of meer de volgende afbeelding samen:

wet Hardy Weinberg
Verandering allelfrequentie binnen populatiegenetica

En daarnaast wordt ook vaak de volgende formule aangehaald (waarover in de onderstaande video meer):
P+Q = 1
(Alle allelfrequenties voor alle allelen moeten 1 zijn)

Video met toelichting, uitleg en rekenvoorbeelden

De onderstaande video gaat verder in op het onderwerp. In de video wordt eerst uitgelegd dat evolutie een verandering is in de allelfrequenties van de populatie. Je kunt deze veranderingen echter niet zien van buiten de populatie (tenzij je dit van individuen afzonderlijk gaat meten). Je kunt echter wel wat weten over het genotype – dus bijvoorbeeld uiterlijke kenmerken. De video legt verder op begrijpelijke wijze uit hoe je op basis van de wet van Hardy en Weinberg een inschatting kunt maken van de samenstelling van allelen binnen de populatie.

Meer uitgebreide informatie over dit onderwerp is te vinden op de Engelstalige Wikipedia pagina:
https://en.wikipedia.org/wiki/Hardy%E2%80%93Weinberg_principle