Artikelen

DNA Eiwitten

DNA, eiwitsynthese en eiwitten

Deze samenvatting bevat onderdelen uit de  subdomeinen B1.1 ‘DNA’, B1.2  ‘Eiwitsynthese’, C1.1 ‘Genexpressie’, D1.1: Genregulatie en interactie met (a)biotische factoren, F1.1: ‘DNA’ en F1.2 ‘Mutatie’. Allen uit 2015. 

(meer…)

Biohacking met DNA

Biohacker Josiah Zayner staat op het punt om geschiedenis te schrijven. In november 2017 probeert hij voor het eerst om menselijk DNA in het lichaam aan te passen. Niet in een groot universitair medisch centrum of een hoog aangeschreven onderzoeksinstituut, maar in een gewoon simpel kamertje. Hij pas op zichzelf de veelbelovende gentherapie CRISPR-Cas9 toe. Slim of juist niet?
(meer…)

DNA – de basis van uiterlijk, gedrag, en eigenschappen

Een van de belangrijkste niet-zichtbare kenmerken van leven is cel-deling en cel vernieuwing. Het menselijk lichaam regelt ontzettend veel zaken in het lichaam zodat jij gezond blijft. Overal in je lichaam zitten cellen die ervoor zorgen voor groei, heling van wonden, opbouw van spieren enzovoort. In elke cel zit een kern die jouw DNA bevat. In de celkern bevinden zich chromosomen die weer bestaan uit genen en dat zijn stukjes DNA die informatie bevatten over een bepaalde eigenschap; bijvoorbeeld de kleur van je ogen.
(meer…)

Genen repareren

Met gentherapie proberen artsen aandoeningen te behandelen die door een defect gen worden veroorzaakt.

Sommige erfelijke aandoeningen worden veroorzaakt door een beschadiging aan één enkel gen. Als dat ene gen vervangen wordt door een goed exemplaar dan zou die ziekte genezen zijn. Voorbeelden van dergelijke ziekten zijn taaislijmziekte (een longaandoening) en sikkelcelanemie (een bloedziekte). De moeilijkheid van gentherapie, zoals het vervangen van kapotte genen wordt genoemd, is om de nieuwe genen in de celkernen van de cellen van patiënten te krijgen.
(meer…)

DNA geeft inzicht in de evolutie

Evolutie is iets waar we ons inmiddels al geruime tijd mee bezig houden. Al sinds Charles Darwin is het voor de meeste wetenschappers de meest logische verklaring over hoe de aarde is ontstaan en hoe wij ons als mensen hebben ontwikkeld en wellicht nog steeds ontwikkelen. Het lijkt er daarom ook op dat de kennis over DNA erg belangrijk is in de biologie. Daardoor krijgen we namelijk steeds betere en meer geloofwaardige inzichten in de wijze waarop de oermens zich heeft ontwikkeld. Maar hoe zit dat dan eigenlijk precies? Wat is evolutie eigenlijk en op welke wijze speelt DNA daar een belangrijke rol in?
(meer…)

Genetische aanleg, testosteron en seksualiteit

Wil je iets weten over impotentie en achtergronden wat betreft genetische aanleg en testosteron? In dit artikel gaan we in op seksualiteit in combinatie met genetische factoren. Zoals je weet heeft libido namelijk veel met jouw genetische aanleg te maken. Zo schijnen kale mannen bijvoorbeeld een hoger libido te hebben. Iets dat vooral samenhangt met het feit dat kaalheid een hogere testosteronspiegel aantoont. Het wordt soms van vader op zoon afgedragen. Naast genetische factoren spelen echter ook andere factoren een rol. Ontdek in dit artikel wat invloed heeft op jouw seksualiteit.
(meer…)

Diëten op basis van jouw bloedgroep of andere genetische factoren

Het bloedgroep dieet, je kent het misschien wel. Als je het artikel van drs. Oscar Helm over het bloedgroepdieet leest, valt het op dat de gedachte goed is: een dieet dat voor iedereen anders is, aangezien we niet allemaal hetzelfde zijn. Toch ligt het volgens Oscar Helm anders. Wat is het bloedgroepdieet? Wat zijn de voor- en nadelen van het bloedgroepdieet? In dit artikel krijg je daar een antwoord op.
(meer…)

slagen

Oefentoetsen & DNA Lesmateriaal

Voorheen stonden er op deze portal tientallen oefentoetsen / lesmateriaal en opdrachten. Deze opdrachten zijn in de loop van de tijd door verschillende instanties semi – overgenomen en zijn niet meer op deze portal te vinden. De volgende toetsen stonden oorspronkelijk op AllesoverDNA.nl:

  • Kanker & Kankeronderzoek – DGD1_Kanker_Kankeronderzoek_Havo.pdf
  • De Kliniek – DGD7_De_Kliniek.pdf
  • Naslagwerk 01 – DGD_Naslagwerk_01.pdf
  • Stamcel tot Tumor  – DGD4_Stamcel_tot_Tumor-VWO.pdf
  • Onderzoekbeurs – DGD6_Onderzoeksbeurs.pdf
  • Kanker & Kankeronderzoek VWO DGD1_Kanker_Kankeronderzoek-VWO.pdf
  • Protein Next Top Model Leerling – Protein_Next_Top_Model_Leerling.pdf
  • TinyCube – DGD_TinyCube.pdf
  • Ergelijkheid Examenvoorbereiding – /examenvoorbereiding/erfelijkheid.html
  • examenvoorbereiding/dna-onderzoek.html
  • /mens/volksziekten/genetische-oorzaak-voor-migraine-en-depressie.html
  • Oefentoetsen Cellen & Organellen – /oefentoetsen/cellen-en-organellen.html

Voorbeeld van een oude opgave:

En misschien vergeten wij er nog een paar. AllesoverDNA gaat vooral door als een databank met uniek uitleg over alle processen en terminologie rondom DNA.

Bronnen voor examenvoorbereiding DNA

Voor puur lesmateriaal en andere toetsen rondom DNA raden wij de volgende portals websites aan: 

 

 

Als tweelingbroers de lakens hebben gedeeld met dezelfde vrouw, is de echte vader dan nog te achterhalen?

Dat is een van de vragen die worden gesteld in de nieuwe interessante film die onlangs in de bioscopen is verschenen. De film L’amant double gaat over een vrouw die verliefd wordt op een tweelingbroer. Vervolgens wordt ze ook verliefd op de andere broer. Met beide duikt ze onder de lakens. Na enige tijd raakt ze zwanger. Maar de vraag is dan van wie het kind dan is. En een nog grotere vraag is dan misschien wel, kan je nog herleiden wie de vader dan is, als het dna zo dicht bij elkaar ligt. Dat zullen we ons in dit artikel hardop afvragen.
(meer…)

DNA en nieuwe technologie voorspellen wie je leuk vindt

Het DNA bevat allerlei informatie die je geerfd hebt van je voorouders. Het is onlangs nog gebruikt voor een grootschalig onderzoek naar de dader van een misdrijf maar er zijn veel toepassingen van het genetisch materiaal. Volgens een toename van wetenschappelijk bewijs bepalen de genen namelijk voor een groot deel op wie je valt en wie je aantrekkelijk vindt. Deze informatie kan door wetenschappers gebruikt worden om te voorspellen wie je leuk vindt en tot wie je je aangetrokken voelt.
(meer…)

Je eigen DNA thuis testen met iGene DNA-test

Er zijn steeds meer manieren om je gezondheid met behulp van technologie te monitoren en te verbeteren. Vroeger bezocht je voor zorgen om je gezondheid een huisarts of las je er iets over. Tegenwoordig kun je een DNA-test bestellen die je vertelt hoe het met je aanleg en gevoeligheid voor medicijnen staat. In de Trouw stond pas een artikel over iGene, een jong bedrijf dat een app ontwikkeld heeft dat je van alles over jezelf kan vertellen op basis van je DNA. Naar aanleiding daarvan besloot ik om me hier voor allesoverdna verder in te verdiepen en mijn ervaring met iGene op deze website te delen.

Lees meer over DNA testen

Erfelijke risico’s

Op de website van iGene staat dat de app informatie geeft over je erfelijke risico op aandoeningen zoals Parkinson, Alzheimer, botontkalking, reuma en verschillende soorten kanker. Ik kan me voorstellen dat het per persoon verschilt of je wil weten op welke ziektes je een verhoogd risico hebt. Voor allesoverdna.nl besloot ik door te klikken en om een DNA-kit te bestellen.

iGene kit

Na een dag viel er een pakketje in mijn brievenbus met een instructieboekje, pen, kortingsbonnen om aan vrienden te geven, buisjes met wattenstaafjes (‘swabs’) en een retourenveloppe (zie foto). Ik heb een wattenstaafje langs de binnenkant van mijn wang gehaald, in het buisje gedaan en het buisje in de retourenveloppe teruggestuurd naar iGene.

De dag erna kreeg ik al een pushbericht van iGene met dat mijn buisje is aangekomen, niet veel later gevolgd door het bericht dat de DNA-analyse zou gaan beginnen. Elke keer dat mijn DNA in een andere analysefase komt, krijg ik te horen hoe ver ze zijn. Ik word steeds nieuwsgieriger naar mijn DNA. Wat voor resultaten verwacht ik?

Toen ik eenmaal de resultaten ontving, viel me op dat de app veel meer informatie geeft dan alleen de aandoeningen waarvoor ik aanleg heb. Ik krijg ook adviezen over hoe ik die aandoeningen kan voorkomen en er is zelfs een speciale lijst met welke aandoeningen voor mij het belangrijkst zijn. Verder zijn er ook pagina’s die informatie geven over welke enzymen ik zou hebben en wat voor invloed die op mijn medicijngevoeligheid hebben.

iGene DNA-test aandoeningen

Bij de informatie over aandoeningen zie ik dat mijn kans op veel ziekten gemiddeld is. Dat betekent dat ik met mijn levensstijl veel zelf in de hand heb en dat als ik gezond leef en goed voor mezelf zorg, ik waarschijnlijk al veel risico’s ondervang. Ik heb een sterk verlaagde kans op longkanker, wat mij geruststelt omdat mijn moeder vroeger rookte in huis. Ik dacht daar risico door te lopen als ik aanleg zou hebben.

iGene DNA-test hart

Interessant is het om te zien dat ik een 40% hogere kans heb op hart- en vaatziekten dan gemiddeld. De gemiddelde kans om ooit hart- en vaatziekten te krijgen is volgens de app 22% op basis van mijn geslacht, leeftijd en etniciteit. Mijn kans is dus 31%. Ik schrok hier eerst van, maar aan de andere kant verbaast het me niet geheel, met twee grootouders die hartklachten hebben gehad. Dat de aandoening waarop ik volgens de app een verhoogde kans zit ook al veel in mijn familie voorkomt, laat de app betrouwbaar overkomen op mij.

iGene DNA-test Hart

Wat als een onnodige verrassing kwam was mijn verhoogde kans op maagkanker. Niemand in mijn familie heeft ooit maagkanker gehad voor zover ik weet en heb ik een 45% hogere kans dan gemiddeld. Als ik even doorklik zie ik dat de gemiddelde kans 0,5% is en mijn kans 0,7%. Een verhoogde kans, maar niet een om van wakker te liggen dus.

Door naar het ‘farmacogenetische’ paspoort: In dit deel van het profiel wordt verteld wat mijn “enzymactiviteit” is en of ik op basis daarvan misschien extra gevoelig voor bepaalde medicijnen ben. Ik gebruik geen medicijnen dus ik weet er vrij weinig vanaf en heb ook weinig stilgestaan bij deze module toen ik de kit bestelde, maar er is in deze module veel interessante informatie te vinden.

iGene DNA-test medicijnen

Mijn meeste enzymen hebben een normale activiteit, maar ik zie dat ik positief ben op enzym “HLA-B*5701” waardoor ik een hoge kans heb om overgevoeligheidsreacties te krijgen op het virusremmende middel ‘abacavir’. Dit middel schijnt wel eens gebruikt te worden om hiv mee te behandelen.

Ik heb geen hiv. Maar het is nuttige informatie als je veel medicijnen gebruikt, omdat je niet wil dat je denkt dat je hiv behandeld wordt, maar je klachten alleen maar verergeren. Ik vind het ontluisterend om me te realiseren hoeveel mensen met vergelijkbare genen misschien enorm veel last van dit medicijn gehad hebben doordat ze hun genen niet hebben laten testen dus niet wisten dat ze beter een ander medicijn konden gebruiken.

iGene abacavir

Er is ook een kopje “leefstijladviezen” waarin mij wordt geadviseerd wat ik moet doen om de kans op aandoeningen waarop ik een hoog risico heb (in mijn geval vooral hart- en vaatziekten), te verkleinen. Ik was bij aanschaf erg enthousiast over deze module, omdat voorkomen beter is dan genezen en de adviezen persoonlijk en op je eigen DNA gebaseerd zijn.

Wat de adviezen interessant is, is dat ik zie dat het voor mij veel belangrijker is om geregeld koffie en thee te drinken dan ik dacht. Dat terwijl men vaak denkt dat koffie slecht is voor je hart.

De app geeft mij dus een nieuwe blik op wat voor mij het belangrijkst is en denk dat daarom de adviezen makkelijk toepasbaar zijn: weten wat prioriteit heeft in plaats van verdrinken in honderd dingen waarvan je weet dat ze goed zijn, om ze vervolgens allemaal niet te doen.

Conclusie

De app geeft naar mijn mening een betrouwbaar inzicht en nuttige informatie waarmee jij aan de slag kan. Je krijgt niet alleen informatie over aanleg voor ziektes, maar de module van medicijngevoeligheid was voor mij erg interessant. Hoewel de medicijngevoeligheid mij vooraf niet veelbelovend leek, vind ik het belangrijk om te weten voor welke medicijnen ik gevoelig ben. Zo kan ik in de toekomst bij mogelijke ziektes, grotere probleemsituaties voorkomen door alleen medicijnen te gebruiken waarop ik goed reageer.

Voor mij heeft de app zichzelf bewezen. Met name voor mensen op leeftijd zoals je ouders kan deze app uitkomst bieden, omdat mensen op een hogere leeftijd over het algemeen meer risico lopen op ziektes en vaker medicijnen slikken.