Een iPS-cel (induced pluripotent stem cell ) is een gespecialiseerde volwassen cel die via kunstmatige herprogrammering weer pluripotent wordt.

Cellen die pluripotent zijn, kunnen uitgroeien tot alle typen lichaamscellen. In zoogdieren zijn de embryonale stamcellen pluripotent.

Embryonale stamcellen

Embryonale stamcellen kunnen zich ontwikkelen tot alle celtypen in het lichaam. Als een cel eenmaal gespecialiseerd is, tot huidcel bijvoorbeeld, kan hij zich normaal gesproken niet meer omvormen tot een ander celtype.

Maar via kunstmatige herprogrammering is een volwassen cel wel terug te brengen naar de originele pluripotente staat. Na herprogrammering lijkt zo’n cel weer sterk op een embryonale stamcel.

Herprogrammering

Herprogrammering gebeurt door aan het DNA van een gespecialiseerde cel bepaalde regulatorgenen toe te voegen en tot expressie te brengen. Deze regelgenen zijn actief in embryonale stamcellen, maar staan normaal gesproken ‘uit’ in gespecialiseerde volwassen cellen. In 2007 is het onderzoekers voor het eerst gelukt om menselijke cellen op deze manier te herprogrammeren.