Een transposon is een stukje mobiel DNA in eukaryote cellen dat binnen het genoom van een cel van plaats kan verwisselen. Transposons worden ook wel springende genengenoemd, ook al zijn het geen echte genen en komen ze ook nooit volledig los van het DNA.

Transposons zijn mutageen: ze kunnen midden in een gen terechtkomen en zo mutatiesveroorzaken. Transposons kunnen coderen voor eiwitten, maar deze hebben meestal geen (echte) functie in de cel. Daarom worden transposons tot het niet-coderend DNAgerekend.

Beweging van transposons

Transposons kunnen zich direct verplaatsen binnen het genoom. Met behulp van enzymen worden ze uit de oorspronkelijke plek in de DNA-streng geknipt, en vervolgens op een nieuwe plek geplakt. Soms wordt het DNA van een transposon eerst gekopieerd. De kopie verplaatst zich vervolgens naar een andere plek in het DNA.

Retrotransposon

Naast gewone transposons hebben eukaryote cellen ook retrotransposons, waarvan eerst via transcriptie een RNA-streng gemaakt wordt. De RNA-streng wordt door het enzym reverse transcriptase terug omgeschreven naar DNA. Deze DNA-kopie kan vervolgens op een nieuwe plek in het DNA geplakt worden.